Қонақ үй бөлмелерінің, құрамы және ауданы

   Қонақ жай дәлсіздің  бөлімшесінде болады. Бірақ онда  теледидар, радиоқабылдағыш немесе  музыкалық аспаптар олар жеке  дәлсіздерде болуға міндетті. Қонақ  жайдың оңтүстік  бөлісінде  (бірінші  қаба холы) кейде ашық түрдегі  терраса немесе ішкі аулалық  бақша (жиі бассейін) жұмыс істейді,  айнала мейрамхана, кафе, бар залдарымен  топтастырылады.

    Жайлы қонақ  үй ережелерін жақсы ұйымдастырылған  тамақтандыру қызметі бар. Қонақ  үй мейрамханалары отырғызылатын  орындардың сиымдылығын анықтайды  және басқа келушілерге көрсетілетін  қызмет көрсету мүмкіндіктерін  ұсынады. 

    Үлкен қонақ  үйлердің бары бірінші немесе  екінші қабатта кейде вестибюль  арқылы кіруге болады. Әдетте  бұл бар жабдық түрде, қонақ  үйдегілер мен қонақтарға қызмет  көрсетеді. 

    Қонақ үй болғандықтан  ол қонақтар үшін « уақытша  үй» ғимараттың безендірілу интереріне  ерекше назар аударылады.  Ғимараттың  тұрғын бөлімі барлық жабдықтауды  қажет етеді. Барлық керек жарақтар, міндетті түрде жылы жүзбен  қарсы алу, үйлесімді сиысу,  қонақтарға барлық ыңғайлылықты  жасау. 

   Вестибюль интерері  ішкі көріністері, дәлсіздің,  холдың, қонақ жайдың тиісті композициялық  жасалуы жарықтандыру, түс және  қабырғалардың фактуралары төбе, еден, дәлізге кіретін арнайы (бөлек)  есік. Қабырға, еден және төбе  қонақ үй ғимаратындағы ең  жоғары отқа төзімді жабдықтарымен  немесе материялдармен жабдықталуға  тиісті орындар. 

  Көріктендіру деңгейін  көтеру, ішкі құрылымдық қызмет  көрсетуді дамыту қонақ үй  катнгорияларына меншіктеледі.

   Қонақ үй жұмысының  ойдағыдай кепілі заманауй тұжырымдамаға сай басқару. Біздің еліміздің қайта құру экономикалық жүйесінің бірінші жоспарына экономикалық сала категорияларының  еркін кәсіпкерлігімен бәсекелестігін шығарады. Зөңгілестер (ұмтылушылар) нарықтан өзіне қызмет орын іздейді. Жаңа өндірістік қызмет шартарына қойылатын қажетті талаптар жоспардың жаңа әдіс тәсілдеріне енгізілуі, кәсіпорын жұмысының табысын және қабілетін тұрақты қамтамасыз ету. Мұндай әдіс тәсілдер шетелдік қонақ үй сервистерінде маңызды және кең қолданылады.

 

ІІ. Қазақстан Республикасындағы қонақ үй бизнесіндегі бөлмелердің сапасы мен ауданын талдау

 
2.1 Қазақстан Республикасындағы қонақ үй шаруашылығындағы бөлмелердің ауданы мен орналасуына қойылатын талаптар

 
Басшылар, бас инженер  қызыметі міндетіне кіретіндер, қонақ  үй ғимаратының барлық жүйелерінің  тоқтаусыз жұмысын қамтамасыздандыру, олардың, қызмет етуі, жөндеу, сақтандыру және өз уақытында ауыстыру жауапкершілігін  алып жүреді.

   Заманауи қонақ  үй кешенін қамтамасыздандыру  жүйелері соншама күрделі инженерлік  қызмет тобы әр түрлі жоспарланбаған  оқиғаларға әрқашан дайые болуға  міндетті. Әжетханалардың су басуларынан  бастап лифтілердің аялдамаларымен  аяқталады. Қамтамасыз етуге арналған  жабдықтау жұмыстары тұрақты  және басшы қатынастары нақты есеп пен деркезінде бақылауды жүзеге асыру үшін инженерлік кешен бәріне міндетті. Кез келген уақытта тәжірибелі бас инженер лайықты басқаратын шешімдерді қабылдайтын бас директорға арналған мамандықтарға баға беруге хабар бере алады.

     Қонақ үйдің  өндірістік бөлімшелердің  инженерлік  қызметтеріне тоқталамыз. Жылу, желдету  және қалыпқа келірілген ауа  мен өндірістік қамтамасыз ету  қонақ үй ғимаратының тұрғын  бөлігінің тазалығын және дымқылдылғын (ылғалдылығын) және ауа температурасын, өзіне қолайлы орташа мекендеу  параметерін жасау (дымқылдылық  мөлшері 30-60 орташа темперетура  20 с)бөлмелік басқару қорымен  байланысты. 

   Ең жауаптысы қонақ  үй шаруашылығы бөлінген бөлімдер  бөлмелік қор меңгерушісі. Қонақ  үйдің барлық табысы, тіпті мейрамхана  кірісі мен тәжірибеге сүйену  жері, бәрі тәуелді, сондықтан  да осындай ортада қаншалықты  ойдағыдай табыс түсетіндігі  көзделеді. Дәл осындай америкалық  статистикада кәсіпорын нөмірлік  қоры сатылуының барлық табыстары құрамына 50%, кәсіпорын табыстарына 75% және таза пайда 70- 80%- ды құрайды.

      Номерлік  қордың негізгі құрамына мыналар: портье қызметі, брондау қызметі, қонақтарды қабылдау және горничный қызметі.

    Портые қызметі  бұл қонақ үй басқару жүйесінің  барлық өзегі ең басты мақсаты  келуші қонақтарды қабылдау және  тіркеу брондалғанбөлмелерге орналастыру  және дайын бөлмелерге қонақ  кіргізу жатады.

    Тіркеу реті, қонақтарды қабылдау және  бөлмелерді дайындау, автоматтандыру және механизациялау дәрежесі, сонымен қатар компьютерлік жүйе көптеген кәсіпорын көлеміне тәуелді болады.

    Дайындау барысында  қонақтардың өзара кездесуін  тіркеуін және бөлмелерді байқап  көруге ертіп жүру қызметі  қосылады. Дайындау барысында тараптардың  маңызды сұрақтарды талқылау, бөлмелердің  бағасы, орналастыру мезгілдері  ақы төлеу реті қызметтері  көрсетіледі. Көпшілік қонақ үйлердің  жоғары класстарында қонақтардың  өтініші бойынша несие карточкалары  арқылы ақы төлеу көп жағдайда  төлем қабілеттілігі жеткілікті  кепілдемелері барлар келеді. Егер  келуші алтын ингері болса  несие беру компанияларының бір  нүктесі басқарушы бір нүктесі  яғни «Американ Экспресс» «Виса»  немесе «Мастеркард»бұлар әбден  жеткілікті себебі ақы төлеуге  алаңсыз болуы үшін.

      Қонақ үйге қонақ қабылдау, қызмет көрсету де ең бірінші әсер портье қызметіне тәуелді болады. Жоғары білімді қызметші дауларды оңай шешуге және оған жол бермеуге қабілетті, ол қонақ үй мәртебесін жоғары көтеруге аса тиімді. Қонақтарға әдепті жіне силастықпен қамқорлақпен қарау ол қызметкерлердің ең басты міндеттегінің бірі болып саналады.

    Тіркеу  барысында бос бөлмелердің бар жоқтығын немесе алдын ала  брондалған   брондалмағандығын анықтау орналастыру қызметі қонақтардың қажеттілігін  қамтамасыздандыру. Егер орналастыру мүмкіндіктері расталса, қонақ тіркеу корточкасын толтырады өзінің тұратын тұрақты мекен жайлы төлқұжаттық мәліметі, қанша уақыт тұратындығы көрсетіледі. Тіркеу корточкасының толтырылған күні, қонақ үйде болу мерзімі бөлме реті, кететін күні және қонақтың қолы қойылады. Портье қонақтарға карта  дайындайды, қонақ үйдің тұрғын бөлімінің нақты кіру құжаттарын және бөлменің кілітін тапсырады.  Ерекше көңіл бөлінетін соңғы төменгі уақыт ай саны картасының сандық кестесі қонақ үйдегі қонақтардың өмір сүру жағдайы. Дайындау барысында портье қонақтарды пайдалануға берілген бөлмесіне  дейін апарып салады және жүгін тасуға көмектеседі. Заманауи қонақ үйлерде әр түрлі бөлмелер жүйесі дәстүрлі ағылшынша бекітілген ең соңғы үлгідегі электрондық жүйе, жоғары дәрежелі сенімді қауіпсіздікті  қолдану қамтамасыздандырылады. . Соңғы уақыттарда үкен әрі қымбат қонақ үйлерде кортон немесе пластикалық карточкалар  таратыла бастады. Есіктерді кіліттеудің компьютерлік жүйесі қолданылады. Дегенмен осындай бақылау бізде тек санаулығына қонақ үйлерде қолданылады. Ірі және орташа қонақ үйлерде көп жағдайда компьютерлік жүйе, санаулы секундтарда дисплей экранында көлемді ақпараттық силем жәнемәліметтер алу мүмкіндігі беріледі.

     Портье қызметінің  функциялары қосымша маңызды есеп – қисап қызметін жүргізуден құралады. Қонақ үйдің прейскуранттық орын бағасы қонақ үй дәрежесіне бөлме категориясына және орын сандарына қарай есептеліп сараланып жіктелінеді. Ақы төлеудің нақты бекітілген лайықты уақыты 12 сағат, жергілікті уақыт бойынша тәулікпен, қонақ үйге орналастыру қызметі  және ақы төлеу  түрі мен мезгілі есептелініп отырады.

 

 

2.2 Қонақ үйдің ұйымдастыру құрылымының сипаттамасы

 
Негізгі бөлімшелердің функциялары  жалпы басқару жоғары басқарудың жауапкершілікпен шешім шығару буынына  жатады. Басқару сатысында көрсетілгендей келушілерді жылдам шешім қабылдап, келушілердің мүддесімен қажеттілігін қамтамасыз ету. Әр бір бөлімше өздерінің технологиялық ерекшеліктерін қолдана отырып функционалдық тізбектерге бөлінеді.

    Бөлімшелер өндірілген өнімнен, ас үй немесе кір жуатын бөлме, тасымалдау қызметі, мейрамхана немесе жинастыру қызметі немесе ақпараттық қызмет көрсету портье қызметі, брондау қызметінен хабардар болуы тиіс.

   Қонақ үйдің ұйымдастыру  құрылымы (барлық кәсіпорын) ол  кәсіпорындардың барлық функцияларымен  бірлескен құрылымдарының жүйеленген  үлгісі.

    Әр түрлі типтегі  қонақ үйлерді ұйымдастыру тәсілдерін  қолдану, бөлімшелерге кіру сипаты  және кәсіпорын көлемімен танысу, философиялық  басқару қонақ үй  иесінің (мүддесін қорғау) назарында  болады.

     Негізгі бөлімшелердің   функционалдық құрылысын қысқаша қарап шығатын, портье сияқты бөлімшелер қонақ  бөлме жинау қызметі біріккен сербимтік топ бөлімшелері нөмерлік қор бөлімшелерінен түзіледі. Нөмерлік қор бөлімінің бастығы маңызды қонақ үй қызметіне жауапкешілікпен және кәсіпорын стандартына лайықты қабылданған нөмерлік қор қызметіне сүйенеді.

       Жалпы тамақтану бөлімшелері қонақ үй категорияларына тәуелді, келушілер үшін мейрамхана, кафе,немесе қабаттық бар, банкеттік және мәжіліс бөлімшелерінің қызметін қосады. Тамақтану қорының директоры ас мәзірін құруға, негізгі тағам қорын тапсырыс беруді қамтамасыздандаруға, қызмет көрсетуші қызметкерлерге жер телімін үлестіру, дайын өнімдердің сапасын тексеруді жүзеге асыру және қызмет көрсету, сонымен қатар үнемдеу тәртібін сақтауды өз қарамағына алады. Әр бір отелдің жалпы тамақтандыру бөлімшелерінің өз басқарушылары, бөлмелерде қызмет көрсетумен қосылады. Сондай-ақ әрбір сауда нүктелерінің өз басқарушылары, қызмет көрсету сапасын басқару және жалпы қолайла атмосфераны сақтауды қамтамасыз етеді.

      Жұмыстың  өте маңызды бағыттары сауда  және маркетингтік қызметтен  келеді. Қонақ үй қызметіндегі  маңызды міндет келушілерге дайын  бөлмелерді сату орналастыру,  қонақ үйде байланысу қызметін  көрсетеді. Маркетинг қонақ үй  өндірістік ерекше қажеттіліктерін  лайықты байқалып болжамдап жүзеге  асырады, тұтынушылардың категорияларына  қарай және кәсіпорын дәрежесі  көзделе отырып құрылады.

     Маркетинг  бөлімінің директоры сауда қызметі  тобының жұмысын қызметін бақылайды.  Мысалы: туристік сондай-ақ банкет  бөлімшесінің қызметін бақылайды. 

    Бастапқы брондау  жүйесі қонақ үйдің пайдалық  деңгейін қамтамасыз етуге көмектеседі.  Сондықтан сауда бөлімінің өкілдерінің  ұйымдастырушыларымен конгрестік, контактілерді жөндеуге, симпозиум,  өз кәсіпорынының жұмысшыларын  қамтамасыз етуге арналған мәжілістер  мен қамтылады. Сондай-ақ номерлік  қор қызметін басқаруда көзделген. 

 

2.3 Қонақ үй кәсіпорынның бөлмелерінің сызбанұсқасын талдау

 

ІІІ .Қонақ үй клиенттерін орналастыруды және оларға қызмет көрсетуді ұйымдастырудың жетілдіру бағыттары  
3.1 Қонақ үй ғимаратының орналасуы мен классификациясы

 
      Туристікқонақ  үйтипіндегі қонақ үйлерді таңдап  алу бірнеше факторларға  байланысты. Олар функционалды және экономикалақ, архитекруралық шарттарға тікелей  байланысты.

    Архитектуралық-болжамдалған  туристік қонақ үй мекемесі  туристерге мынандай шартармен  қамтамассыз ету керек;

   -Жоғары дәрежелі  қызмет;

   -туристердің барлық  контингентіне  шартарға байланысты  жағдай жасау;

   -қызмет түрінің  жүйелігі;

   -қызмет көрсетуге,  тамақтандыруға, спортты қызмет  көрсетуге кеткен минималды шығындар;

   -құрлысқа және  сол құрлысты жүргізуге жіберліген  шығындар.

     Кез келген  туристік  мекеменің функционалды  сұраныстарын айқындау кезінде,  бірнеше басты классификациялық  факторларға байланысты:

  А) қызмет көрсетілетін  контингенттің, олардың жас ерекшелігіне  байланысты социалды құрымына  байланысты, бос уақыттарына   байланысты ерекшеленеді. Көбінше  туристік қонақ үйлер туристерге  көрсететін  қызметті бір ыңғайлылықпен  жүргізуге әрекеттенеді (оқушылар  каникул уақытында, балаларымен  келген ата-аналар жаз мезгілінде, ауылшаруашылығы аудандарынан келген  туристер қыс мезгілі). Сияқты  уақыттарға бөлінеді.

      Қонақ үй  және  мотелдердің жұмыс бағыты  жыл бойына жоспарланады, турбазалар  және приюттар-жыл бойы  және  жазға жоспарланады. Кемпигтер-тек  жаз  айында қолданылады. Турбазаларда  жаз айлары кезінде туристер  саны 50% асады осыған байланысты бұл мекемелерде қосалқы палатка, үйшіктер жалға беріледі, бұл әрине олардың жұмысын жеңілдетеді. Сонымен қатар жаз айларында мұндай  туристік мекемелер орын сандарына байланысты, өртке сай іс-шаралар жүргізеді.

     В) туристік  мекемелерде туристердің орны, сыйымдылығы  мезгілдерге байланысты жоспарланады.

     Қонақ үй  мекемелерінде орын саны мынандай  болғаны шарт:

Туристік қонақ үйлерде 300,500,800,1000;

Туристік базаларда 500-ден 1000;

Мотельдерде  300-ден көп  емес;

Кемпингтерде 500-ден көп  емес;

Туристік приюттарда 50-ден 100-ге дейін.